'Over de paradoxale aard van iemands wortels en hun culturele erfgoed'

Première: 20 november 2025

ODEON Zwolle

Tournee: november 2025 - januari 2026

Concept, choreografie en dans: Samir Calixto

RAIZ is een coproductie van Matter Affects (NL), Zwolse Theaters (NL), Schouwburg De Lawei (NL) en Scenario Pubblico (IT)

Ondersteund door Gemeente Zwolle en Fonds Podiumkunsten

RAIZ

Het werk van Samir Calixto wordt vaak geassocieerd met het gebruik van iconische werken uit de westerse culturele traditie in zijn hedendaagse dansstukken. Als kunstenaar die in het Westen is geboren en getogen, vinden velen het merkwaardig dat deze achtergrond vaak niet zo duidelijk zichtbaar is in zijn creaties.

Calixto ziet het echter anders: dankzij zijn culturele erfgoed zijn zijn werken doordrongen van een vibratie en een gevoel van urgentie die vaak als wrijvingspunt dienen voor de onderwerpen die hij onderzoekt. Door na te denken over deze wrijving presenteert de choreograaf RAIZ ('wortel' in het Portugees), een solo-voorstelling waarin hij het pad aflegt van zijn oorsprong naar het snijpunt met wat als Europese hoge cultuur wordt beschouwd – maar niettemin een weerspiegeling en verwerking is van het eigen erfgoed van Europa.

Als klein kind groeide Calixto op met Afro-rituelen in zijn geboorteland Brazilië, sessies waarin muziek en beweging werden gebruikt als verbinding met voorouderlijke elementen die mensen weer in contact konden brengen met hun diepste oorsprong – iets dat ver verwijderd was van het hedendaagse hedonisme. In deze 'seances' werden veel van zijn wortels gelegd en werd ook het zaadje geplant voor zijn diepe band met dans.

Het was ook toen dat een schat aan ritmes en geluiden zijn intrede deed en bijdroeg aan de vorming van zijn artistieke identiteit. Later op zijn pad kruisten vele andere invloeden het pad van de choreograaf, maar geen enkele had zoveel impact op zijn leven als de verbinding die hij vond met de westerse klassieke muziek – dankzij zijn studie als klassiek zanger, waarin hij in aanraking kwam met werken die rechtstreeks aansloten bij de universaliteit van de menselijke ervaring.

Het is precies op deze paradox dat RAIZ zich zal richten: hoe een Braziliaanse kunstenaar creëert in een context die radicaal verschilt van zijn oorspronkelijke context, waarbij hij zijn eigen wortels integreert in wat ogenschijnlijk zeer tegengestelde realiteiten zijn. In dit proces vindt de choreograaf een kruispunt waar artistieke expressie niets anders is dan een ervaring die de complexiteit van de menselijke natuur binnen culturele verschillen onthult. Door zijn eigen erfgoed en mythen te begrijpen en deze te relateren aan anderen – of dat nu via umbanda is (een volksreligie die in Zuid-Amerika – met name Brazilië – wordt beoefend en is gebaseerd op traditionele Afrikaanse religieuze praktijken, aangepast met elementen uit het rooms-katholicisme en spiritisme) of via Schubert – zoekt Calixto opnieuw naar de universaliteit van onze menselijke ervaring, zoals hij dat in zijn hele oeuvre heeft gedaan.

In deze context speelt muziek opnieuw een belangrijke rol, aangezien percussie in deze rituelen vaak de drijvende kracht is achter de uitgevoerde bewegingen, waarbij een breed scala aan verschillende ritmes wordt gekozen voor verschillende manifestaties van natuurlijke fenomenen.

In RAIZ zal Calixto zelf deze fysieke reis belichamen, waarin onze wortels het uitgangspunt vormen voor het begrijpen van wat ons maakt tot wie we zijn en, in tegenstelling tot wat sommigen misschien denken, kunnen werken als een verbindende kracht ten opzichte van anderen in plaats van een factor van verdeeldheid.

OVER DE VOORSTELLING