SAMIR CALIXTO
© Eyjólfur Eyjólfsson
Documentaire serie
door Joris-Jan Bos & Maarten de Kroon
SUMMA
​
Een samenwerking met het Cello Octet Amsterdam aan nieuwe transcripties door Arvo Pärt
​
Wereldpremière: 26 januari 2018 - Holland Dance Festival
Korzo Theater - Den Haag - Nederland
Dutch Tour: februari - mei 2018
Success Tour: november - december 2019
​
Muziek: Arvo Pärt - Live uitgevoerd door het Cello Octet Amsterdam
Dansers: Quentin Roger, Camilla Montesi / Aimeè Lagrange / Maria Chiara Mezzadri
Samir Calixto & Camilla Montesi (Reprise Tour 2019)
Lichtontwerp: Pavla Beranovà
Kostuumontwerp: Min Li
Producenten: Korzo Producties
​
​
De iconische muziek van Arvo Pärt heeft een legioen artiesten geïnspireerd vanwege zijn tijdloze en bijna etherische kwaliteit. Door het religieuze geloof te overstijgen - een sleutelfactor in de relatie van de componist tot muziek - raakt zijn werk de essentie achter onze menselijke zoektocht naar troost in tijden van onrust. In zijn werken wordt stilte net zo relevant als de muzieknoten.
Het is gebaseerd op deze 'music of silence' dat choreograaf Samir Calixto en het prestigieuze Cello8ctet Amsterdam - in hun tweede samenwerking sinds Paradise Lost - hun krachten bundelen om SUMMA te creëren, een voorstelling die uitsluitend bestaat uit composities van Arvo Pärt.
Met nieuwe transcripties die speciaal door de componist voor het ensemble zijn gemaakt, brengt het stuk acht cellisten en twee dansers samen op het podium in een staat van uiterste concentratie. Zoals de titel suggereert, stelt het een synthese voor tussen het pathos in Pärt's composities en de aangeboren kennis in het menselijk lichaam: een 'summa' van onze complexiteit in zijn meest essentiële toestand door beweging en geluid.
In plaats van een andere dansvoorstelling met livemuziek, is SUMMA een subtiel verweven synergie tussen disciplines, gebonden door het ingetogen genie van Pärt. Hier streelt muziek de ruimte als gefluister terwijl dans de ruimte snijdt als de wind: al met al een oefening van eenvoud en zoektocht naar compromisloze puurheid.
​​
​
​
UIT DE PERS:
​
'Calixto gaf toe dat hij zichzelf een ontmoedigende taak had gesteld, omdat de muzikale score zo schaars is, maar de sfeer zo intens werd opgeroepen. Maar hij slaagde er op bewonderenswaardige wijze in onze perceptie van de muziek te versterken, om dat geluid van stilte in Pärt's meditatieve muziek te horen. (...) Maria Chiara Mezzadri en Quentin Roger waren gloeiend, articuleerden elke beweging en leefden door elke emotie met zo'n overtuiging dat ze ons hart volledig veroverden. De acht cellisten waren niet minder subliem en produceerden een bijna voelbare textuur van geluid met een intensiteit die niets dan elektrisch was. Calixto heeft een juweel van een werk geproduceerd, krachtig, dramatisch en totaal boeiend. '
Dance Europe
​​
​
'Met Samir Calixto's secuur opgebouwde dans mag je de muziek van Arvo Pärt gerust een spiritueel infuus noiemen. . Het Cello Octet Amsterdam speelt in de dansvoorstelling met gevoel voor verfijning.'
De Volkskrant
​​
​
'Het is mooi om te zien dat goede dans gestalte kan geven aan zaken die niet in woorden zijn te vatten. Aan dingen die zó groot zijn, dat je ze bijna niet kunt aanraken. Een voorbeeld daarvan zie je in de dansvoorstelling 'Summa' van Samir Calixto, die zijn première beleefde tijdens het Holland Dance Festival. Summa zou je kunnen vertalen als 'totaalvisie' en dat is ook precies wat de choreograaf voor ogen had: wat definieert 'de mens'? (...) De nagenoeg perfecte uitvoering van het octet draagt bij aan deze spirituele ervaring, die uitstekend gedoseerd en geen moment zweverig is.'
Trouw
​​
​
De orkestratie was bij uitstek geschikt en maakte gebruik van de rijke tonen van de cello en ging naadloos over van melodieuze, sublieme momenten naar die van agressieve verdeeldheid onderbroken door aanhoudende stilte. De smaken en kleuren van de compositie hadden echo's van Schubert, Schoenburg, Max Richter en, niet verrassend, elk ander cello-stuk dat je maar wilt bedenken en was een genot om in ondergedompeld te worden. - ' ArtsTalkMagazine '
​
​
PROGRAMMA TEKST DOOR SAMIR CALIXTO
​
Over de angstaanjagende schoonheid van stilte.
De ervaring van stilte is er een geworden van totale vervreemding voor ons, mensen van onze tijd.
Het is niet ongebruikelijk om onszelf afwezig te zien terwijl we fysiek aanwezig zijn, om in meerdere ruimtes te 'zijn' terwijl we nergens zijn, om onze aanwezigheid virtueel te vermenigvuldigen naar plaatsen en situaties buiten ons lichaam. Als ik over lichamen zeg, bedoel ik niet alleen ons fysieke instrument: ik bedoel het vat dat onze waarneming van het innerlijke en het uiterlijke draagt, de verwerker van alle gewaarwordingen die we leven, en de ziel die (uiteindelijk) in dit instrument leeft. Als nooit tevoren op ons historische pad hebben we de mogelijkheid om overal te zijn door middel van virtuele ervaringen, om razendsnel te communiceren en om te worden opgenomen in situaties die slechts emulaties zijn van niet-bestaande momenten. Zeker, een bijna wonderbaarlijke manifestatie van de kracht van onze verbeeldingskracht door pure vindingrijkheid, en een triomf die ons grote voordelen en gemakken geeft. Dergelijke veroveringen zijn echter ook een bron van totale ontkoppeling en ultieme illusie… en de daaruit voortvloeiende frustratie, aangezien we nog steeds worstelen om de juiste hoeveelheid menselijkheid in te voegen in de complexiteit van het leven in het technologische tijdperk.
In dat proces is contemplatie een zeldzame oefening geworden, iets dat zelden wordt ervaren buiten religieuze kaders, spirituele praktijken of zelfs door een direct contact met de natuur. Dit laatste, zo diep vereerd door stromingen als de romantiek, gebeurt maar al te zelden voor ons - althans voor de meesten van ons hier vanavond, die elkaar ontmoeten in een theater op zoek naar een ervaring die kan herinneren aan die diepere aanraking met innerlijke en uiterlijke landschappen. .
Vanaf het begin hebben mijn werken zich gericht op het herwinnen van contact met dit idee van herverbinding, dat in de bakermat van de podiumkunsten ligt, lang voordat het werd opgenomen in de systematische cultuur. Later, sinds de Grieken, kwamen elementen als spiritualiteit, politiek bewustzijn, sociale kwesties, alles bij elkaar, samengesmolten in het hart van het toneel. Desalniettemin, ongeacht waar en wanneer, heeft het nadenken over de menselijke natuur onverbiddelijk in het epicentrum ervan gestaan, terwijl een blik op de vertegenwoordigde mensheid door de mensheid als katalysator werkt voor de behoefte van een samenleving.
In SUMMA stellen we dus een kijk op een vaak over het hoofd geziene noodzaak voor: het oefenen van contemplatie in tijden van radicale verandering.
​
'Silence is fecund' zei ooit Arvo Pärt, de wijze man achter de muziek die je vanavond zult horen.
Diezelfde noten, tot leven gebracht door het Cello Octet Amsterdam in deze speciaal voor hen gemaakte transcripties door Pärt, vormen de kern van deze voorstelling.
Tijdens het creatieproces heeft deze muziek ons ​​een werk van diepgang en schoonheid opgeleverd. Toch, gekoppeld aan deze schoonheid, komt een angstaanjagend gevoel van stilte, een oorverdovende stilte en onbewustheid waarmee we allemaal geconfronteerd werden en, persoonlijk, blijft mijn begrip kwellen over hoe kan dansen - de ultieme kunst van beweging - stilte overbrengen door beweging zonder te bezwijken. tot verlamming en conceptualiteit. Een ondraaglijke paradox, maar een die ons vanaf het begin heeft opgewonden.
Deze voorstelling is een blinde duik: in mijn onbekende, als choreograaf, en de onbekende diepten van ons verlangen naar oplossing, rust en conclusie. Een rustige blik op de verborgen geneugten van het sterfelijk leven, van onze vergankelijkheid, en een test van vasthoudendheid voor iedereen die erbij betrokken is.
Het was beangstigend om de stilte onder ogen te zien, maar het is in zijn potentieel dat we hopen een subtiele transformerende kracht over te brengen voor een tijdperk dat lijdt aan de ziekte van miscommunicatie, onrust en sterilisatie van de menselijke natuur door politieke correctheid. Een hoopvolle, stille druppel in de oceaan van verandering die voor ons ligt, van binnenuit opererend.
Moge de stilte tussen de noten en bewegingen vanavond spreken en uiteindelijk zijn stille zaad van transformatie zaaien in dit uur dat we vanavond zullen delen.
Mijn dank aan iedereen en iedereen.
Samir Calixto
​
​
Interview met Samir Calixto over het project.
​
Arvo Pärt noemde de Cello8ctet Amsterdam 'ein Goldstück' en schreef al verschillende composities speciaal voor hen. Hoe heb je de Cello8ctet Amsterdam ontmoet?
​
Ik ontmoette het octet via de componiste Kate Moore toen we haar muziek aan het voorbereiden waren voor Paradise Lost. We hebben eerst een live versie met vier leden van de groep op het podium uitgevoerd en daarna hebben we een opname gemaakt voor de tour. Na het bekijken van de première van de volledige versie raakten ze erg enthousiast over het resultaat en begonnen we de mogelijkheid van samenwerking in een toekomstig project te bespreken. Terwijl ze het repertoire van het octet doornamen, noemden ze hun relatie met Pärt en een aankomend nieuw album met transcripties die de componist speciaal voor de groep maakte. Mijn onmiddellijke reactie was om een ​​nieuw stuk rond deze composities voor te stellen, en het octet deelde hetzelfde enthousiasme. Het voelde gewoon goed, niet alleen vanwege de muziek van Pärt, maar ook vanwege het unieke geluid en de muzikale identiteit van het octet. Dit zijn muzikanten aan de top van hun kunstenaarschap. Ik ging naar een van hun concerten in Amsterdam voordat we aan het project begonnen toen Arvo ook aanwezig was. Ik zal nooit de prachtige intensiteit vergeten die ze die avond in de lucht creëerden. Het was allemaal samen, de lichtste geluiden getrouwd met de diepste sensaties. Stilte klonk me zelden zo hard.
Wat inspireert jou aan de muziek van Arvo Pärts?
Voor mij voelt het heel natuurlijk om een ​​artistieke connectie te vinden met een componist als Pärt. Zijn werk is emotioneel zonder sentimenteel te zijn, ogenschijnlijk minimaal maar zeer complex qua uitvoering, en diep spiritueel in de breedste zin van het woord. Als je echt verder kijkt dan de context waarin hij componeert (zwaar ingekaderd door zijn christelijk geloof), zul je merken dat het in veel grotere mate elke vorm van religie overstijgt. Zelfs als het gebaseerd is op de conventies van christelijke gewijde muziek, slaagt het er in om verder te gaan, net als alle grote componisten zoals Bach, Mozart, enz. Als je de basis van heilige teksten weghaalt, behoudt dit soort muziek iets volkomens universeel. Het is diep spiritueel omdat het de zuiverste essentie van het geloof raakt, van onze eindeloze poging om onze plaats en tijd op deze aarde en in onszelf te begrijpen. Dus mijn interesse gaat niet uit naar het duidelijk religieuze aspect van Pärt, maar naar de filosofische kant van zijn muziek, zijn gebruik van stilte en contrasten die afstemmen op een diepere menselijke zoektocht, wat een eeuwigdurend thema is in mijn werk.
​
Dit is de eerste voorstelling die je bij Korzo gaat maken waarin je niet als danseres voorkomt. Waarom heb je deze beslissing genomen? En kun je ons vertellen over de fantastische dansers die je hebt gekozen?
​
De beslissing moest worden genomen vanwege een opdracht die mij werd aangeboden om Schuberts Die Schöne Müllerin te choreograferen in Osnabrück (Duitsland) ... iets wat ik niet kon weigeren. Deze muziek is mij een van de meest na zijn Winterreise (die een paar jaar geleden mijn Korzo-debuut was) het dichtst bij mijn hart, maar de creatie vindt precies plaats tijdens de Summa-tour. Toch geloof ik niet dat deze dingen alleen bij toeval gebeuren. De titel Summa staat - behalve de naam van een compositie van Pärt - ook voor 'samenvatting', een synthese; als een weerspiegeling van waar ik vandaan kom na al die jaren choreografie, groei en ervaring van mijn creaties op een zeer empirische manier, meestal op het podium. Het voelt dat het tijd is om deze opeenstapeling van ervaringen in een ander perspectief te plaatsen, dat van de choreograaf die zijn universum vertaalt via meerdere andere universums binnen het lichaam van andere dansers. Ik heb dat eerder gedaan, maar niets voelt zo solide als Summa.
Hopelijk kan ik deze stap versterken met de aanwezigheid van twee zeer begaafde dansers, Quentin Roger en Chiara Mezzadri. Ik werk bijvoorbeeld al een tijdje met Quentin, en zoveel van mijn eigen ontwikkeling zit al erg verankerd in zijn werk als danser. Om deze artistieke relatie verder te brengen, daar kijk ik echt naar uit. Hetzelfde geldt voor mijn samenwerking met Pavla Beranova, voor het lichtontwerp. We hebben een manier ontwikkeld om de rol van verlichting in de dramaturgie van mijn stukken te begrijpen. Dit is een verdieping die een bepaalde afstand tot dansen nodig heeft om plaats te vinden.
​
We kijken erg uit naar je nieuwe optreden. Is er iets dat je tegen het publiek wilt zeggen?
​
Ik ben erg dankbaar dat ik door deze jaren in staat ben geweest contact te maken met een publiek dat openstaat voor de wendingen, bochten en richtingen die ik in mijn verschillende werken heb gevolgd. Ze lijken te verbinden met de essentie ervan - die ik zo consistent mogelijk probeer te houden - eerder met de vorm ervan. Ik zeg dit omdat er vaak een vroegrijpe vraag is - meestal van een deel van de dansgemeenschap - om meteen een zeer harde 'taal' te krijgen, een herkenbare 'handtekening' of definitieve vorm als je net begint met je ontwikkeling als een maker. Ik heb die druk bewust vermeden en het lijkt zijn vruchten af ​​te werpen omdat ik me kan concentreren op het laten bepalen van de vorm door de essentie en niet andersom. Als er inmiddels een handtekening is, is dat een gevolg van de eisen van het werk zelf, niet van een formele oplegging. Summa zal ook een volgende stap zijn in de ontwikkeling van dit idee. Het gaat erom dat je bij de kern blijft en het toch simpel houdt. Dit is waarschijnlijk mijn meest tedere choreografische reis tot nu toe.
Dus, zoals gewoonlijk ... verwacht het onverwachte.
​